Juneteenth – Dzień Wyzwolenia, który stał się oficjalnym świętem w USA

Znany niektórym w Stanach Zjednoczonych jako „drugi Dzień Niepodległości”, Juneteenth jest obchodzony każdego roku 19 czerwca i upamiętnia koniec niewolnictwa w Teksasie po zakończeniu wojny secesyjnej. Przez ponad 150 lat społeczności afroamerykańskie na całym terenie kraju obchodziły to święto – od towarzyskich spotkań w Parkach Emancypacji po nabożeństwa kościelne i inne wydarzenia. W 2021 roku Juneteenth stał się pierwszym nowym federalnym świętem od czasu ustanowienia Dnia Martina Luthera Kinga Jr. w 1983 roku. Jak doszło do tego? Spójrzmy na historię Juneteenth.

Co tak naprawdę obchodzimy podczas Juneteenth?

Tuz po północy 1 stycznia 1863 roku Proklamacja Emancypacji weszła w życie i ogłosiła wolności dla niewolników Konfederacji – pod warunkiem, że Unia wygra wojnę. Proklamacja zmieniła charakter wojny w walkę o wolność, a do końca konfliktu 200 000 czarnoskórych żołnierzy dołączyło do walki, rozpowszechniając wieści o wolności, gdy walczyli na południu.

Teksas był jednym z ostatnich bastionów Południa, dlatego emancypacja dla niewolników w tym stanie długo nie nadchodziła. Nawet po ostatniej bitwie wojny secesyjnej w 1865 roku – pełne dwa lata po podpisaniu Proklamacji Emancypacji – wierzy się, że wielu niewolników wciąż nie wiedziało, że są wolni. Jak głosi historia, około 250 000 niewolników dowiedziało się o swojej wolności dopiero po tym, jak generał Unii Gordon Granger przybył do Galveston w Teksasie 19 czerwca 1865 roku i ogłosił, że prezydent wydał proklamację ich wyzwolenia.

W tym dniu Granger ogłosił: „Ludzie Teksasu są poinformowani, że zgodnie z proklamacją Wykonawcy Stanów Zjednoczonych, wszyscy niewolnicy są wolni. To implikuje absolutną równość praw osobistych i praw do własności pomiędzy byłymi właścicielami a niewolnikami, a związek dotychczas między nimi istniejący staje się relacją pomiędzy pracodawcą a najemnikiem.”

Jak obchodzimy Juneteenth?

Z chwilą ogłoszenia Grangera 19 czerwca – który ostatecznie stał się znany jako Juneteenth – stał się dniem świętowania końca niewolnictwa w Teksasie. Kiedy nowo wyzwoleni Teksanci zaczęli przenosić się do sąsiednich stanów, obchody Juneteenth rozprzestrzeniły się na południe i dalej.

Wczesne obchody Juneteenth obejmowały nabożeństwa kościelne, publiczne czytanie Proklamacji Emancypacji i towarzyskie wydarzenia takie jak rodeo i tańce. Przez dziesięciolecia wiele południowych społeczności czarnoskórych było zmuszonych świętować Juneteenth na obrzeżach miast z powodu rasizmu i praw Jim Crow. Aby zapewnić sobie bezpieczne miejsce do zgromadzeń, grupy Juneteenth często zbiorowo kupowały działki w mieście, na których mogły świętować. Parki te powszechnie nazywano Parkami Emancypacji, wiele z nich istnieje do dziś.

Wraz z nabieraniem rozpędu ruchu na rzecz praw obywatelskich w latach 60., obchody Juneteenth zaczęły zanikać. W ostatnich latach jednak Juneteenth odzyskał popularność i często jest świętowany przy jedzeniu i w społeczności. Pomógł również zwiększyć świadomość na temat problemów, z którymi nadal boryka się społeczność afroamerykańska, w tym politycznej walki o reparacje, czyli odszkodowania dla potomków ofiar niewolnictwa.

Jak Juneteenth stał się federalnym świętem?

W 1980 roku Teksas stał się pierwszym stanem, który uznał 19 czerwca jako święto państwowe, co zrobił za pomocą ustawodawstwa.

Juneteenth zyskał na świadomości w ostatnich latach, gdy aktywiści naciskali na uznanie go na poziomie stanowym i federalnym. Dzisiaj Juneteenth jest uznawany przez prawie każdy stan, a w ponad połowie z nich jest to święto publiczne, co oznacza, że urzędy rządowe są zamknięte.

W 2021 roku starania o uznanie Juneteenth na poziomie federalnym wreszcie przyniosły owoce, gdy prezydent USA Joe Biden podpisał ustawę, która oficjalnie ustanawia Juneteenth federalnym świętem USA.

Czy Juneteenth to to samo co Dzień Emancypacji?

Pomimo wzrostu popularności święta, Juneteenth jest często mylony z Dniem Emancypacji, który jest obchodzony co roku 16 kwietnia.

Tak jak Juneteenth pierwotnie świętował wolność w Teksasie, Dzień Emancypacji konkretnie upamiętnia dzień, w którym prezydent Lincoln wyzwolił około 3 000 niewolników w Waszyngtonie, DC – pełne osiem miesięcy przed Proklamacją Emancypacji i prawie trzy lata przed wyzwoleniem tych w Teksasie.